حس رانندگی روان و بدون ایراد جزو زیباترین چیزهایی است که میتوانید تجربه کنید، برای رسیدن به این هدف همواره نیاز هست که کامپیوتر داخلی خودرو شما یا به‌اصطلاح ای سیو (ECU) از وضعیت تک‌تک اجزای خودرو باخبر باشد و با کمترین اتلاف وقتی مدیریت این قسمت‌ها را به‌خوبی به انجام برساند، یکی از مهم‌ترین اجزای رابط در این سیستم پیچیده سنسور اکسیژن است.
این سنسور با استفاده از داده‌های مختلفی که از میزان گرما و اکسیژن خارج شده از خروجی موتور دریافت می‌کند به ای سیو اطلاع می‌دهد که در سیکل بعدی سوخت‌رسانی چقدر از سوخت را با هوا ترکیب کرده و احتراق مناسب‌تری را به وجود آورد.
سنسور یا حسگر در سنسور اکسیژن دقیقا چه‌کار انجام می‌دهد؟
سنسور یا حسگر با استفاده از شرایط خاصی اطلاعاتی را جمع‌آوری کرده و برای تصمیم‌گیری در اختیار برد کنترلی قرار می‌دهد.
این اطلاعات به‌قدری حیاتی هستند که بسیاری از شاخه‌های درهم‌تنیده هر سیستم پیچیده‌ای به آن مرتبط است و باید از صحت این اطلاعات همواره مطمئن بود.
روش‌های جمع‌آوری اطلاعات در سنسور اکسیژن به روش الکتروشیمیایی است، در این روش محفظه خروجی موتور یا همان منیفولد (Manifold) پس از هر بار ترکیب بنزین و فشار هوا و احتراق صورت‌گرفته در موتور گرما و میزان اکسیژن منتشر شده را به سمت بیرون می‌راند که در همین مسیر سنسور اکسیژن با استفاده از صفحه‌های قالبا سرامیکی یا چینی و با استفاده از الکترودهایی که به سر هرکدام متصل است سیگنال الکتریکی را تولید می‌کند که با استفاده از یک کابل به سمت ای سیو ارسال می‌شود.
کانکتورها دراین‌بین نقش میانگیر این دو قطعه را ایفا می‌کنند و برای هرچه بهتر کردن ارتباط این سیستم با سیستم‌های دیگر خودرو و برای محافظت از مسیر ارسال و دریافت این اطلاعات به کار گرفته می‌شوند.
حسگر اکسیژن خودرو یکی از مهم‌ترین اجزا سیستم تزریق سوخت است که نقش بسیار مهمی را در این سیستم ایفا می‌کند.
چند نوع ازین حسگر موجود است؟
دو مدل تک سیگنال و چند سیگنال تابحال ساخته شده است که در خودروهای با موتور کوچک اغلب تک سیگنال و تک سیم استفاده شده و در خودروهای با موتور بزرگتر از نمونه های چند سیم و چند سیگناله
این قطعه باعث می‌شود تا مصرف سوخت در خودرو شما به‌خوبی تنظیم شده و دیگر از هدررفت سوخت خبری نباشد، در کنار این مزیت بسیار برجسته این سیستم می‌تواند به بهبود کارایی موتور کمک شایانی کرده و از خرابی‌های احتمالی به‌خوبی جلوگیری نماید.
آلایندگی کمتر هم یکی دیگر از مزایای بهره‌مندی از سنسور اکسیژن در سیستم تزریق سوخت است که می‌بایست به آن اشاره داشته باشیم.
چه زمانی باید این قطعه رو تعویض کنم؟
تعویض روغن و یا لاستیک در خودرو فرمول و روش محاسبهٔ مختص به خودش را دارد؛ ولی این قطعه متأسفانه زمان تعویض مشخصی ندارد و برای تعویض باید به علائمی خاصی در خودروی خود دقت داشته باشید که این علائم عبارت‌اند از:
- روشن‌شدن چراغ چک خودرو
- عملکرد غیربهینه موتور خودرو
- آلایندگی بالای خودرو
- عملکرد غیرطبیعی خودرو در هنگام رانندگی
- تولید دود و گاز بیش از حد
هرکدام از این علائم می‌تواند نشان‌دهنده مشکل در سنسور اکسیژن خودرو باشد که باید به جهت بررسی هرچه بهتر با مکانیک خود تماس بگیرید و این مشکلات را با ایشان در میان بگذارید.
روشن‌شدن چراغ چک: یکی از چراغ‌هایی که روشن‌شدنش در مقابل شما مساوی با ایجاد ایراد حیاتی است چراغ چک است، این چراغ را همواره مساوی با چراغ‌خطر بزرگی ببینید که قرار است مشکل بسیار مهمی را به شما اطلاع دهد (البته در خودروهای بسیار باکیفیت ایرانی ☺ این چراغ ممکن است هر از چند وقتی یک چشمکی به شما بزند)
عملکرد غیربهینه موتور خودرو:
سنسور اکسیژن در عملکرد موتور خودرو بسیار پر اهمیت است و خرابی آن مساوی است با کاهش قدرت موتوری خودرو شما (به‌صورت خلاصه اگر احساس کردید که خودروی شما دیگر نفس گذشته را ندارد این ایراد را به‌پای پیر و فرتوتی آن نگذارید شاید سنسور اکسیژن خرابی باعث رنجش خودرو شما شده باشد)
آلایندگی بالای خودرو:
صف طویل و بسیار زیاد مراکز معاینه فنی که همواره کابوس بسیاری از راننده‌ها است شاید یکی از جاهایی است که می‌تواند به خرابی سنسور اکسیژن خودرو شنا اشاره کند (البته بر همه آشکار است که شما همین دیروز خودروی خود را به تعمیرگاه برده‌اید و یک‌دستی بر سر رویش کشیده‌اید ☺)
عملکرد غیرطبیعی خودرو در هنگام رانندگی:
احساس راندن خودرو یکی از موهبت‌هایی است که هر راننده به آن دست پیدا می‌کند، هدیه‌ای که باعث می‌شود با هر چرخش لاستیک و یا با هر فشار پدال گاز این حس خوب به تمام سلول‌های بدن شما منتقل شود، هر زمان احساس کردید که خودروی شما مانند قبل نیست و در رانندگی خود حس غیرطبیعی را مشاهده فرمودید ممکن است سنسور اکسیژن خودرو شما دچار ایراد شده باشد
تولید دود و گاز بیش از حد:
این حسگر در خروجی موتور تمامی گازهای خروجی را اندازه‌گیری می‌کند و برای ای سیو ارسال کرده و ای سیو با استفاده از این اطلاعات سوخت‌رسانی را انجام می‌دهد، در صورت خرابی این قطعه ممکن است در خروجی موتور خود شاهد خروج دود و گاز شوید که این هم یکی از علائم خرابی سنسور اکسیژن است.
< <توصیه خودروسازان این است که مابین 60 الی 90 هار کیلومتر سنسور اکسیژن را تعویض نمایید> >
چه عواملی باعث خرابی سنسور اکسیژن می‌شود؟
این قطعه ممکن است با آلودگی‌های مختلفی که ممکن است به دریچه خروجی موتور برسد خراب شود.
این عوامل هر کدام ممکن است این سنسور را به‌صورت کامل از کار بیندازند یا باعث اختلال در عملکرد دقیق این سنسور شوند.
عوامل خطر آفرین برای خرابی سنسور اکسیژن:
- آب
- روغن‌موتور
- گاز سوخت حاصل از احتراق غیراستاندارد
- سوخت ناخالص
- خرابی کانکتور و کابل
- خرابی ایسیو و سنسور
به‌طورکلی هر گونه مایعاتی که به‌صورت غیرمعمول و طبیعی بر روی این سنسور پاشیده شود باعث خرابی آن خواهد شد. البته اگر کانکتور این قطعه دچار ایراد شده میتوانید از صفحه محصولات ما کانکتور مورد نیاز خود را تهیه کنید.
حال که با انواع حالات نشان‌دهنده خرابی سنسور اکسیژن و عوامل ایجادکننده آن آشنا شدید ممکن است بگویید این قطعه بدردنخور اصلاً چرا باید در خودرو من باشد؟ و کار شجاعانه‌ای می‌کنید و این قطعه را برمی‌دارید!
اگر شما این کار را انجام دهید باید خود را برای مصرف سرسام‌آور سوخت، عملکرد نادرست خودرو، خرابی ای سیو یا حتی خرابی موتور و به طور کامل مرگ خودروی خود آماده کنید.
این قطعه اهمیت بسیار زیادی در خودرو شما دارد و مهندسان مختلف در طول ادوار تاریخ پر افتخار ساخت خودرو این قطعه را از سر بازیگوشی و بدون فکر در خودرو شما جای نداده‌اند پس حتماً به زحمات چندین نسل از این مغزهای متفکر احترام بگذارید و این قطعه را عزیز بدارید.
منابع : سایت پدال – سایت کارنامه